Doordat we zo onlosmakelijk zijn verbonden met het internet, is het soms makkelijk om te vergeten dat niet iedereen die we online tegenkomen het beste met ons voor heeft. Internetfraude is een altijd aanwezige bedreiging, waarbij hackers en cybercriminelen hun best doen om internetgebruikers een stap voor te zijn. De beste manier om veilig te blijven is door op de hoogte te blijven van de risico's en hoe je fraude tegengaat. Hier volgt een lijst van de populairste online scams en hoe je kunt voorkomen dat je hier de dupe van wordt.
1. Vacaturefraude
Tijdens de coronacrisis is vacaturefraude toegenomen. Bij deze vorm van fraude ontvang je ongevraagd een e-mail met een aanbod voor een baan die meestal buiten jouw specifieke vakgebied ligt. Vaak is het een vacature voor mystery shoppers of iets vergelijkbaars. Als je akkoord gaat, krijg je een bedrag per cheque of postwissel dat hoger is dan dat de 'werkgever' oorspronkelijk had geboden. Vervolgens word je verzocht het verschil terug te betalen. Vervolgens ontdek je dat de originele cheque of postwissel nep was en je het geld dat je hebt terugbetaald kwijt bent.
Met het wijdverbreide gebruik van professionele netwerksites als LinkedIn komen deze scams vaak voor. Als je een baan zoekt, moet je dus echte vacatures kunnen onderscheiden van oplichtingspraktijken.
Hoe vermijd je vacaturefraude?
Als je een aanbod toch accepteert, verzilver dan nooit verdachte cheques voordat je weet of ze authentiek zijn. Vraag voor de zekerheid je bank om niets over te maken voordat de cheque of postwissel is geverifieerd. Wanneer er wordt gevraagd om een restbedrag terug te sturen, moeten er alarmbellen gaan rinkelen.
2. Loterijfraude
Loterijfraude was naar verluidt de op drie na meest voorkomende soort fraude in de VS in 2020. Je ontvangt meestal een e-mail met deze scams waarin wordt beweerd dat je een vrij onbekende loterij hebt gewonnen. Normaal gesproken gaat het om een loterij in een ander land en een aanzienlijk bedrag. Om je prijs te innen, wordt je gevraagd om een bedrag te betalen. Oplichters zeggen vaak dat dit bedrag voor verzekeringskosten, belastingen, bankkosten of koerierskosten is. Je moet dan persoonlijke gegevens sturen voor verificatie, waarna je opeens slachtoffer bent van identiteitsdiefstal en je het overgemaakte bedrag kwijt bent.
Bij een andere versie van onverwachte loterij- of prijsfraude hebben oplichters toegang tot iemand zijn sociale media-account. Ze nemen contact op met vrienden en familieleden en vertellen hen dat ze allemaal geld hebben gewonnen. Vervolgens geeft de oplichter een e-mailadres op waar ze instructies via krijgen over hoe ze hun prijs kunnen innen. Deze versie van de fraude is buitengewoon verraderlijk, omdat er gebruik wordt gemaakt van het vertrouwen tussen vrienden en familie om mensen hun geld af te troggelen.
Hoe vermijd je loterijfraude?
Loterijfraude heeft een paar kenmerken:
- De e-mail is afkomstig van een persoon en niet van een bedrijf.
- Je bent niet de enige ontvanger.
- Je hebt nog nooit van de loterij gehoord.
Als je een dergelijke e-mail ontvangt, kijk je via een Google-zoekopdracht of de loterij echt bestaat. (Dit is eigenlijk nooit het geval.) We willen allemaal wel eens iets winnen, maar als je geen lot hebt gekocht, is het zeer onwaarschijnlijk dat je een loterij hebt gewonnen. Stuur nooit je persoonlijke informatie via e-mail naar iemand die je niet kent en vertrouw niemand die je geld probeert te geven voor niets.
3. Erfenisfraude
Je krijgt een e-mail van iemand die snel geld wil versturen. Deze e-mails komen soms van mensen die zeggen van adel te zijn (je hebt vast gehoord van de scam met de Nigeriaanse prins), maar meestal zijn ze afkomstig van een 'zakenman' die zegt dat hij miljoenen het land uit moet krijgen en je een deel wil geven als dank wanneer je meewerkt. De afzender geeft net genoeg details om het aanbod legitiem te laten lijken. Maar er zijn altijd onvermijdelijke vertragingen, waardoor je allemaal kleine betalingen moet doen om het overmaken te bespoedigen.
Hoe vermijd je erfenisfraude?
Het is makkelijk om voor deze scam te vallen als je geld nodig hebt, maar je moet altijd op de signalen van een scam letten. Slechte grammatica en spelling in de oorspronkelijke e-mail en een antwoordadres dat niet hetzelfde is als die van de afzender geven al aan dat het, met name op het internet, waarschijnlijk te mooi is om waar te zijn.
4. Online datingfraude
Datingfraude komt steeds vaker voor. Je ontmoet iemand via een datingapp of -website, je leert elkaar beter kennen en voordat je het weet denk je dat je de ware hebt gevonden. Maar je weet helaas nooit zeker wie er aan de andere kant van het scherm zit. Als je opeens het verzoek krijgt om geld te sturen of om dingen door te sturen, is de ander een oplichter.
'Catfishers', hoe ze wel eens worden genoemd, gebruiken meestal de identiteit van een echt mens om geloofwaardig over te komen. Ze delen ook echte informatie. Ze sturen echter valse foto's en contactgegevens om hun sporen te wissen. Datingfraude of datingsitefraude heeft een paar belangrijke kenmerken:
- Er is in zeer korte tijd al sprake van sterke gevoelens.
- Een snelle overstap van datingsites of -apps naar privécommunicatie.
- Verzoeken om geld vanwege persoonlijke problemen, zoals een ziek familielid of een failliete onderneming.
Hoe vermijd je online datingfraude?
Om datingfraude te vermijden moet je voorzichtig zijn bij online relaties die zich te snel lijken te ontwikkelen. Geef nooit geld aan iemand tenzij je ook offline een relatie met deze persoon hebt. En als je met iemand een afspraak maakt in de echte wereld, moet je voor alle zekerheid de mensen die je kent laten weten waar je naartoe gaat.
5. Liefdadigheidsfraude
Na een grootschalige natuurramp of andere grote tragedie wil je natuurlijk op elke manier helpen, en oplichters weten hoe ze hier misbruik van kunnen maken. Die zetten valse donatiesites en rekeningen op en proberen je via een emotionele e-mail geld te laten overmaken dat uiteindelijk nooit de slachtoffers bereikt. Deze scams werken omdat ze inspelen op het medeleven van mensen. Zorg daarom dat je zelf eerst wat onderzoek doet voor je doneert. Controleer de informatie over de donatiesite en verzeker jezelf ervan dat die ook het genoemde goede doel vertegenwoordigt.
Hoe vermijd je liefdadigheidsfraude?
Als je liefdadigheidsfraude wilt vermijden, doneer dan niet op sites die er verdacht uitzien. Elk werkelijk goed doel heeft een goed opgezette website met een missieverklaring en documentatie inzake vrijstelling van belasting. Als je wilt controleren of een goed doel echt is of niet, zoek er dan naar in een openbare database zoals Charity Check, CharityWatch, BBB Wise Giving Alliance of Charity Navigator.
6. Coronafraude
De coronapandemie was voor fraudeurs dé kans om nieuwe scams te bedenken, hoewel het vaak bestaande scams waren die in een nieuw coronajasje werden gestoken.
Bijvoorbeeld:
- Oplichters die zich voordeden als onbestaande liefdadigheidsinstellingen om donaties te werven.
- Ze boden neppe tests, vaccinaties of behandelingspakketten aan, soms gericht op Medicare-ontvangers, in een poging om persoonlijke gegevens te stelen.
- Ze maakten nepwebsites met kaarten met het aantal Covid-infecties, -sterfgevallen en -genezingen per land. In werkelijkheid hebben oplichters deze websites ontworpen om malware, spyware en virussen op apparaten van gebruikers te injecteren.
Hoe vermijd je coronafraude?
Net zoals bij liefdadigheidsfraude, controleer je met een bekende database of het goede doel echt is. Stuur nooit geld en verstrek geen persoonlijke informatie, creditcardgegevens of online accountgegevens aan iemand die je niet kent of vertrouwt. Controleer een website goed om er zeker van te zijn dat het geen nepwebsite is. Klik nooit op koppelingen en open nooit bijlagen in e-mails waar je over twijfelt. Lees ons artikel voor meer informatie over hoe je coronafraude kunt vermijden.
7. Helpdeskfraude
Dit type scam begint in de echte wereld en verplaatst zich al snel naar de online omgeving. Je krijgt een telefoontje van iemand die beweert te werken voor 'Microsoft' of een ander groot softwarebedrijf en jouw pc-problemen, zoals langzame internetsnelheden en lange laadtijden, kan oplossen. Dat klinkt goed en daarom download je op verzoek een programma voor beheer op afstand – waarna de oplichter de controle over je computer kan overnemen om malware te installeren. Niet alle consumenten zijn computerexperts en laten zich daarom soms misleiden door oplichters. Zodra die eenmaal malware installeren, hebben ze toegang tot je bestanden, gegevens en persoonlijke informatie.
Hoe vermijd je helpdeskfraude?
Ga nooit in op ongevraagd reparatieadvies en betaal niet voor reparatieservices tenzij je zeker weet met wie je spreekt. Sta geen externe toegang op je computer toe. Vraag degene die je belt zich te identificeren. Als je genoeg vragen stelt, is de kans groot dat de oplichter snapt dat je je niet laat bedonderen.
8. Fraude via social media
Fraude via social media wordt steeds populairder en komt in vele vormen voor.
Bijvoorbeeld:
- Misschien zie je een quiz op social media die je vertelt welk persoonlijkheidstype je bent, op welke beroemdheid je lijkt of waarmee je een aantrekkelijke prijs kunt winnen. Ze bevatten meestal voorwaarden die toestaan dat de gegevens die je invoert aan derden worden verkocht. De ontwikkelaar van de quiz kan ook veel informatie over jou verkrijgen via je profiel, vriendenlijst en IP-adres, wat kan worden gebruikt om een beeld op te bouwen als onderdeel van identiteitsdiefstal.
- Of misschien ontvang je een willekeurig vriendschapsverzoek op Instagram van een fraudeur die zich voordoet als iemand die je misschien kent en die je vervolgens een phishingkoppeling stuurt die je naar een kwaadaardige website leidt.
- Misschien download je een app op social media waarvan je denkt dat die echt is, maar je downloadt in feite malware op je apparaat.
Hoe vermijd je fraude via social media?
Vermijd quizzen en klik nooit op pop-upberichten of posts met inhoud die schokkend of te mooi om waar lijkt te zijn. Klik niet op koppelingen en open geen bijlagen van ongewenste berichten.
Pas op met klikken op verkorte URL's die de volledige locatie van de webpagina verbergen. Ze komen veel voor op Twitter en hoewel ze je onschuldig naar de juiste site kunnen leiden, is er altijd een kans dat ze je omleiden naar een site die malware installeert.
9. Fraude via automatische oproepen
Als je de telefoon opneemt en je hoort een opname in plaats van iemand die live praat, dan is dat een automatische oproep. Automatische oproepen worden soms gebruikt om nuttige informatie te geven, zoals afspraakherinneringen of vluchtannuleringen. Over het algemeen zijn deze oproepen ongevraagde marketingoproepen en veel daarvan zijn scams.
Fraude via automatische oproepen komt in verschillende vormen voor, bijvoorbeeld:
- Ze kunnen doen alsof ze van de belastingdienst zijn, je vragen om een valse belastingaanslag te betalen en zeggen dat je BSN wordt verwijderd als je dat niet doet.
- Ze kunnen doen alsof ze van een bekend technologiebedrijf zijn, zoals Apple, en klantgegevens vragen die een echt bedrijf niet via de telefoon zou vragen.
- Ze kunnen een gratis proefperiode aanbieden voor een product of dienst als een list om je creditcardgegevens te verkrijgen.
Hoe vermijd je fraude via automatische oproepen?
Als je vermoedt dat de oproep een automatische oproep is, is het het beste om je telefoon niet op te nemen. Je kunt echter niet altijd zien of het om een automatische oproep gaat. Mocht je de telefoon opnemen, hang dan op zodra je merkt dat het een automatische oproep is. Volg geen instructies van de bot, zoals "toets 1 om met een live vertegenwoordiger te spreken," etcetera. Vermijd het woord 'ja'. Veel automatische oproepen beginnen met 'Hallo, kun je me horen?' waarop gebruikers zonder na te denken 'ja' kunnen antwoorden. De oplichters slaan de opname vervolgens op en gebruiken deze voor frauduleuze doeleinden.
De beste aanpak is het minimaliseren van betrokkenheid, want door elke interactie of positieve betrokkenheid met een automatische oproep, weten de oplichters dat je een potentiële klant bent. In de VS kun je automatische oproepen melden bij de Federal Trade Commission op donotcall.gov.
10. Oplichting via berichten
Fraudeurs maken ook gebruik van berichtensystemen en -apps, zoals sms, WhatsApp, Facebook Messenger, Viber, Skype, Google Hangouts en meer, om je geld af te troggelen. Phishing via sms wordt ook wel 'smishing' genoemd.
Er zijn verschillende varianten van oplichting via berichten. Bijvoorbeeld:
- Je kunt een sms ontvangen waarin staat dat er een pakket of levering voor jou in behandeling is en dat je je identiteit moet bevestigen of een bedrag moet betalen om het pakket of de levering te claimen.
- Je kunt een bericht ontvangen dat van je bank afkomstig lijkt te zijn, waarin staat dat je rekening wordt afgesloten of dat je bankpas wordt geblokkeerd of belast en dat je moet inloggen (op een nepwebsite) om te voorkomen dat dit gebeurt.
- Of misschien staat in het bericht dat je een grote prijs hebt gewonnen en dat je je financiële gegevens moet indienen om de prijs te innen.
Hoe vermijd je oplichting via berichten?
Als een organisatie normaal gesproken geen contact met je opneem via een berichtenapp, is dat de eerste rode vlag. Echte organisaties zullen niet uit het niets contact met je opnemen en vragen om gevoelige of persoonlijke informatie vrij te geven via een berichtenapp. Controleer het bericht op spelfouten of grammaticale fouten: als het bericht er niet professioneel uitziet, is dat een teken dat het mogelijk om online fraude gaat. Als je twijfelt, klik dan niet op koppelingen en verstrek geen persoonlijke of financiële gegevens.
11. Webwinkelfraude
Oplichters gebruiken de nieuwste technologie om valse winkelwebsites op te zetten die eruitzien als echte online shops, waarbij ze gestolen logo's en gekopieerde ontwerpen gebruiken. Veel van deze websites bieden populaire merken kleding, sieraden of gadgets aan tegen lage prijzen. Soms ontvang je het item waarvoor je hebt betaald, maar vaak is dat niet het geval. Bij een recentere versie van deze soort fraude wordt een social media store opgezet, die meestal weer na een tijdje verdwijnt om weer op te duiken in een andere gedaante. Lees voor meer informatie ons artikel over veilig online winkelen.
Hoe vermijd je webwinkelfraude?
Als er reclame wordt gemaakt voor een product tegen een ongelooflijk lage prijs die te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat een duidelijk waarschuwingsteken. Een ander teken is als de andere partij aandringt op onmiddellijke betaling of betaling via een overschrijving. Ze kunnen je zelfs vragen om vooraf vouchers te kopen om toegang te krijgen tot een goedkope deal of giveaway.
Tips: Hoe herken je nepwebsites?
Een belangrijk aspect van online veiligheid is het kunnen herkennen van nepwebsites. Er zijn verschillende waarschuwingstekens waar je op kunt letten om websitefraude te voorkomen.
Zorg ervoor dat je de domeinnaam van de website controleert, al helemaal als je naar de website bent geleid vanaf een andere pagina of via een e-mail. Soms maken oplichters websites waarvan de domeinnamen lijken op bekende merken of organisaties, bijvoorbeeld door een letter te veranderen of een woord toe te voegen.
Als je het verdacht vindt, kun je aanvullende informatie over een domein opzoeken. De Whois Lookup-domeintracker geeft je informatie over op wie een domeinnaam is geregistreerd, waar deze persoon zich bevindt en hoe lang de website al actief is.
Het is ook geen slecht idee om de adresbalk van een website te controleren. Een website waarop je wordt gevraagd om persoonlijke gegevens in te dienen, moet veilig zijn. Dit kun je zien als de URL begint met https:// in plaats van http://, de 's' staat voor 'secure', ofwel veilig. Bij veilige websites staat ook een hangslotpictogram in de adresbalk van de URL. Dit betekent dat de website een SSL-certificaat heeft.
De inhoud van de website kan je een indicatie van betrouwbaarheid geven. Als de inhoud slecht geschreven is en talrijke spelfouten of grammaticale fouten bevat, is dit een potentiële rode vlag. Een tekort aan informatie, zoals het ontbreken van algemene voorwaarden, het privacybeleid of het retourbeleid van een webwinkel, kan er ook op wijzen dat de website mogelijk niet legitiem is.
Controleer veilige betaalmethoden als je een online aankoop doet. Legitieme websites moeten standaard betaalopties aanbieden, zoals creditcards of PayPal. Als een website je vraagt om een bankoverschrijving, postwissel of andere niet-beveiligde (en niet-terugbetaalbare) vorm van betaling te gebruiken, dan is het beter om weg te blijven.
Beoordelingen zijn een ander nuttig hulpmiddel om websites te controleren. Je kunt zoeken naar de website op sites die online beoordelingen verzamelen. Als beoordelingen gek genoeg op elkaar lijken of allemaal nieuw zijn, houd er dan rekening mee dat de beoordelingen nep kunnen zijn. Als er geen beoordelingen zijn, is dat reden tot bezorgdheid.
Tips om internetfraude te vermijden
Als je je afvraagt hoe je kunt voorkomen dat je online wordt opgelicht, volg dan de volgende handige tips om veilig te blijven:
1. Pas op voor verzoeken om je gegevens of geld
Stuur geen geld en geef geen creditcardgegevens, online accountgegevens of kopieën van persoonlijke documenten aan iemand die je niet kent of vertrouwt. Gebruik alleen veilige betaalmethoden waar je bekend mee bent. Ga er niet mee akkoord om geld of goederen voor iemand ander over te maken: witwassen is een strafbaar feit.
2. Blijf alert op oplichting door middel van phishing
Phishing is een veelvoorkomende vorm van online fraude. Klik niet op koppelingen en open geen bijlagen in verdachte e-mails of berichten en reageer nooit op ongevraagde berichten en telefoontjes waarin om persoonlijke of financiële gegevens wordt gevraagd.
3. Reageer niet op telefoontjes waarin wordt gevraagd om toegang op afstand tot je computer
Als iemand beweert van een bekend telecom- of technologiebedrijf te zijn en toegang tot je computer wil om een probleem op te lossen of om een gratis upgrade te installeren, hang dan direct op. Hun doel is om de controle over je computer over te nemen om er malware op te installeren zodat ze toegang kunnen krijgen tot je wachtwoorden en persoonlijke gegevens.
4. Houd je mobiele apparaten en computers veilig
Gebruik wachtwoorden om je apparaten te beschermen en voorkom dat je anderen toegang geeft (ook op afstand). Bescherm je Wi-Fi-netwerk met een wachtwoord en gebruik geen openbare computers of Wi-Fi-hotspots voor internetbankieren of om persoonlijke gegevens te verstrekken.
5. Gebruik sterke wachtwoorden
Een sterk wachtwoord is niet gemakkelijk te raden en bestaat bij voorkeur uit een combinatie van hoofdletters en kleine letters, speciale tekens en cijfers. Mensen gebruiken vaak jarenlang hetzelfde wachtwoord, waardoor het minder veilig wordt. Een password manager-tool is een uitstekend middel om je wachtwoorden te beheren.
6. Controleer je privacy- en beveiligingsinstellingen op social media
Als je sociale netwerksites gebruikt, wees dan voorzichtig met wie je contact maakt en leer hoe je je privacy- en beveiligingsinstellingen kunt gebruiken om ervoor te zorgen dat je veilig bent. Als je verdacht gedrag herkent, op spam hebt geklikt of online bent opgelicht, onderneem dan stappen om je account te beveiligen en wees zeker dat je dit meldt.
7. Vermijd streamen van onbekende websites
Content streamen van onbekende en mogelijk neppe websites kan een aanzienlijk risico vormen voor malware. Criminelen achter digitale piraterij maken content vaak op illegale wijze gratis om als lokaas te dienen voor veel bezoekers. Stream alleen content van websites die je kent en vertrouwt.
8. Weersta de druk om direct te handelen
Legitieme bedrijven geven je de tijd om beslissingen te nemen. Iemand die druk op je uitoefent om te betalen of je persoonlijke gegevens vrij te geven, is mogelijk een oplichter.
9. Als het te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat waarschijnlijk ook zo
Als een website of iemand met wie je online communiceert enorme kortingen of prijzen aanbiedt die onwerkelijk of ongeloofwaardig lijken, wees dan voorzichtig. Zoals het oude gezegde luidt, als iets te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat waarschijnlijk ook.
In het algemeen: blijf alert en wees op je hoede voor mensen die onverwacht contact met je opnemen via e-mail of telefoon en om persoonlijke informatie vragen. Als je het slachtoffer wordt van online oplichting in de VS, kun je dit melden bij de Federal Trade Commission. Andere landen over de hele wereld hebben vergelijkbare instanties.
De beste manier om jezelf te beschermen tegen internetfraude is om cyberbeveiligingssoftware te installeren op al je apparaten en deze up-to-date te houden. Vermijd nepanti-virusproducten: meestal zijn deze producten oplichterij en schadelijke codes in vermomming. Koop en download anti-virussoftware van een legitieme website. Kaspersky Premium biedt bijvoorbeeld bescherming tegen hackers, virussen, malware en meer.
Gerelateerde artikelen:
