Online onderwijs: advies voor leerkrachten

Niemand had de huidige situatie zo gepland, maar vanwege COVID-19 is het voor alle soorten onderwijs over de hele wereld, of het nu om basisscholen, universiteiten of voortgezet beroepsonderwijs gaat, nodig geweest om het leren gedeeltelijk online te laten plaatsvinden. Nu de zomervakanties weer ten einde lopen, is het weer de vraag hoe online leren zo gemakkelijk, effectief en veilig mogelijk kan plaatsvinden voor zowel studenten als leraren.

In deze post bespreken we 10 tips die docenten zullen helpen om zo goed mogelijk online onderwijs te bieden. We denken echter dat ook studenten deze tips handig zullen vinden, omdat beide kanten zo in ieder geval op dezelfde golflengte zitten.

1. Leer meer over de tools die u gaat gebruiken

Het zelf kiezen van de tools die u gebruikt voor uw online lessen (het videoplatform, testdiensten, berichten-apps, enzovoorts) geeft u veel flexibiliteit. Het kan echter goed zijn dat uw onderwijsinstelling deze tools al voor u gekozen heeft.

U moet hoe dan ook zo goed mogelijk leren wat de mogelijkheden en functies ervan zijn door de instructies te lezen, de interface te leren kennen en op het internet op zoek te gaan naar configuratiegidsen. Wij hebben bijvoorbeeld een gids voor het gebruik van Zoom.

Als uw school of universiteit u bijvoorbeeld toegang verschaft tot Office 365 of G Suite, bespreek dan met de beheerder wat de volledige lijst aan hulpmiddelen is waar u toegang tot hebt en die u voor uw lessen kunt gebruiken. Het is goed mogelijk dat u niet afwist van een aantal handige tools. Krijg zo snel mogelijk toegang tot de hulpmiddelen en leer hoe u deze diensten gebruikt.

2. Begrijp de regels (en loop deze na met uw studenten)

Uw school of universiteit heeft waarschijnlijk richtlijnen voor de diensten waarvan ze willen dat de faculteit en het personeel die gebruikt, inclusief waar u ze wel en niet voor mag gebruiken. En er zijn waarschijnlijk ook regels over welke diensten verboden zijn. De school kan bijvoorbeeld een verbod handhaven op het gebruik van persoonlijke accounts voor werkdoeleinden, of kan aandringen op het gebruik van een bepaalde messenger app.

U moet al deze regels en vereisten kennen. Daarnaast moet u ook op de hoogte blijven van de regels voor het gebruik van door de school verstrekte uitrustingen. Het kan zijn dat u de school-laptop mee naar huis mag nemen, of misschien is dit juist verboden. Wellicht mag u in uw vrije tijd best patience op die laptop spelen; het is hoe dan ook belangrijk om dit te controleren.

En tenslotte: informeer uw studenten vooraf over eventuele vereisten en beperkingen die ook op hen van toepassing zijn. Het is verstandig om zulke regels ook schriftelijk beschikbaar te stellen.

3. Beperk uw tools

De IT-tools die u uitkiest om uw lessen te geven moeten handig zijn voor u én de studenten. Meer tools betekent niet noodzakelijkerwijs een betere ervaring. Zorg er voordat u met uw lessen begint voor dat u voldoende tools tot uw beschikking hebt en dat alle deelnemers in het onderwijsproces zich comfortabel voelen met het gebruik ervan.

Het kan zijn dat de school toegang heeft tot een groot aantal diensten. Dat betekent echter nog niet dat u die allemaal moet gebruiken (tenzij dit een vereiste is van uw organisatie).

4. Stel een uniek wachtwoord in voor elke dienst

Als iemand erin slaagt om uw wachtwoord voor een van de diensten die u gebruikt te kraken, zoals het videoconferentie-platform, dan hebt u een probleem. Maar als u hetzelfde wachtwoord gebruikt voor studentenevaluaties of het rapportageplatform, dan wordt dat probleem een stuk groter.

Daarom is de volgende regel hier net als voor andere diensten van toepassing: u hebt voor elk account een uniek wachtwoord nodig. En al uw wachtwoorden moeten natuurlijk sterk zijn, lang genoeg, en niet te eenvoudig te raden. We zullen daar hier niet diep op ingaan, maar we hebben er al eerder uitgebreid over geschreven.

Noteer uw wachtwoorden niet op een stukje papier of sla ze überhaupt nergens op waar iemand ze kan vinden. Als u het lastig vindt om uw wachtwoorden te onthouden, kunt u een speciale wachtwoordmanager gebruiken, zoals bijvoorbeeld de Kaspersky Password Manager.

Vermijd tenslotte indien mogelijk situaties waarin meerdere mensen één account delen. In dit soort gevallen is het soms lastig te zien wie een bepaalde wijziging heeft doorgevoerd, en hoe meer mensen een account gebruiken, hoe kwetsbaarder het wordt. Een keten is immers zo sterk als de zwakste schakel.

5. Ontwikkel een gedragscode voor uw lessen

Tijdens de eerste les (of beter nog, vóór de les) zouden de leraren en studenten tot een akkoord moeten komen wat betreft de lesprocedures. U kunt bijvoorbeeld afspreken dat iedereens camera standaard aan moet staan, maar dat alleen de microfoon van de leraar aan het begin van de les is ingeschakeld.

Dat is natuurlijk slechts een voorbeeld. Maar het opstellen van een soort van gedragscode (bij voorkeur schriftelijk vastgelegd) is net zo noodzakelijk in virtuele klaslokalen als in een traditionele schoolomgeving. Het volgen van deze code zorgt ervoor dat de klas eenvoudiger verloopt voor leraren en het helpt studenten om het materiaal met minder afleidingen te leren.

Als u lesgeeft aan studenten van verschillende niveaus, is het misschien een idee om één les voor iedereen tegelijk te houden waarin de regels worden uitgelegd. Zorg ervoor dat u tijdens zo’n sessie de gedragscode actief test, zodat zowel de leraar als de studenten dezelfde verwachtingen hebben voor het schooljaar.

6. Word het eens over back-upkanalen

Zelfs de betrouwbaarste diensten hebben wel eens last van een storing. De reden hiervoor kan bij de serviceprovider liggen of juist aan de netwerkkant van uw onderwijsinstelling. Hoe dan ook: u hebt een back-upplan nodig.

Om te voorkomen dat u lessen moet gaan improviseren, is het belangrijk dat u vooraf uitvogelt welke dienst u in uw les zult gebruiken als de standaard-optie niet meewerkt.

Als studenten bijvoorbeeld geen Teams kunnen opstarten aan het begin van de les, moeten ze dan meteen naar een Skype-gesprek gaan of loopt de rest van de les dan via WhatsApp?

De sleutel tot succes bij dit plan is dat iedereen van tevoren weet waar ze moeten zijn.

7. Handhaaf stiptheid

Op afstand leren kent net als op afstand werken zijn voor- en nadelen. Een van de nadelen is dat mensen niet beseffen dat anderen op ze wachten, waardoor ze dus te laat kunnen komen.

Tien personen die op één iemand wachten voordat de les begint is tijdverspilling, en daarom is het handhaven van stiptheid dan ook erg belangrijk. Als een les om 10.00 uur zou moeten beginnen, dan begint die ook precies om 10.00 uur. (Het is het beste om een aantal minuten voor de start van de les verbinding te maken met het videoconferentie-platform om u ervan te verzekeren dat alles goed werkt en dat iedereen het benodigde lesmateriaal bij de hand heeft. Laat eventuele laatkomers verbinding maken zonder verder commentaar; het laat binnenkomen in een online lesomgeving is niet zo storend als het te laat komen in een fysiek lokaal nadat de bel is gegaan.)

8. Bescherm uw onderwijsaccounts

Let goed op de accounts die u voor uw onderwijsactiviteiten gebruikt. Deze moeten altijd eenvoudig toegankelijk zijn en niemand zou erop moeten kunnen inloggen.

Als u een docent bent, kunnen uw accounts best eens interessant zijn voor uw leerlingen, maar bijvoorbeeld het rommelen met cijfers van studenten is lang niet uw grootste probleem. Een aanvaller die toegang tot uw account verkrijgt kan ook de persoonlijke gegevens van andere studenten in de klas verkrijgen, wat weer tot juridische gevolgen kan leiden.

Als een student toegang tot zijn of haar account verliest, zal hun tijden worden verspild met het herstellen van toegang of het aanmaken van een nieuw account. Ze kunnen bovendien de informatie die op het account stond opgeslagen kwijtraken. Hoewel dit niet zo kritiek is als het verlies van een lerarenaccount, is het nog altijd vervelend en kan het beter worden voorkomen. Alle onderwijsaccounts hebben bescherming nodig. Stel als de door u gebruikte dienst het toestaat altijd tweestapsverificatie in voor alle gebruikers.

9. Leer phishing-e-mails te herkennen

Nu onderwijsplatforms en videoconferentie-diensten zo populair zijn, is ook de interesse van cybercriminelen toegenomen. Deze aanvallers creëren phishing-websites en versturen phishing-e-mails om u naar hun website te lokken waar ze vervolgens uw accountgegevens stelen.

Het is daarom belangrijk om het onderscheid te kunnen maken tussen phishing-pogingen van officiële mailings en de berichten die legitieme diensten u sturen. Phishing-sites bevatten vaak fouten, vreemde opmaken en gebroken links, maar soms lukt het de oplichters om phishing-pagina’s te ontwerpen die niet te onderscheiden zijn van het echte werk.

Kijk allereerst naar het website-adres in de adresbalk van uw browser. Als die ook maar met één teken verschilt van het adres van de officiële website van de dienst, voer dan absoluut geen persoonlijke informatie op de pagina in. We raden ook aan om deze post over hoe u zichzelf tegen phishing beschermt te lezen.

10. Bescherm uw apparaten

U hebt betrouwbare beveiliging nodig op elk apparaat dat u gebruikt om toegang te verkrijgen tot onderwijsmateriaal. Als de schoolcomputer van een student vol staat met bijvoorbeeld ransomware, kan het opnieuw installeren van de computer en alle programma’s een hoop kostbare tijd kosten.

En als de computer van een docent geïnfecteerd raakt, kan het allemaal nog verder uit de hand lopen. Sommige malware kan zich verder verspreiden naar de apparaten van uw studenten. Daarom hebt u betrouwbare bescherming nodig op alle computers, smartphones en tablets.