tips
Facebook lijdt onder een golf van valse fundraising-campagnes. Het patroon is herkenbaar: oplichters maken nieuwe groepen aan waar ze een aantal berichten aan toevoegen. Ze verstrekken bankgegevens samen met een aantal tranentrekkende reacties.
De groepen volgen normaal gesproken een bepaald model. De naam van de groep bevat een roep om hulp en in de berichten leest u emotionele verhalen, vaak over terminaal zieke kinderen wiens lijden wordt geïllustreerd door foto’s en video’s die op de pagina zijn gepubliceerd.
Sommige van deze berichten worden praktisch woord voor woord gekopieerd van berichten in andere frauduleuze groepen. De enige details die worden veranderd in elke groep zijn de naam van het kind, zijn of haar diagnose, en de naam van het ziekenhuis waar ze worden behandeld. De contactinformatie en bankgegevens zijn vaak dezelfde voor verschillende groepen, wat tevens de meest betrouwbare indicator is voor de scam.
Er verschijnen elke maand nieuwe oplichtingsgroepen, en hoewel deze door klachten vaak snel offline worden gehaald, is het onvermijdelijk dat sommige gebruikers voor deze scam vallen en dus geld overmaken.
Hoe kunt u oplichters onderscheiden van echte mensen en echte liefdadigheidsinstellingen?
Naast de valse groepen op Facebook zijn er natuurlijk ook echte mensen met echte problemen die geld proberen in te zamelen. Het is daarom belangrijk om niet alle verzoeken om hulp op het internet zomaar te negeren. We hebben een lijst samengesteld met alle aanwijzingen om zelf te zien of het hier gaat om een echte fundraising-campagne of niet.
Hoe oud de groep is en de inhoud ervan
Als een groep slechts een paar weken oud is en maar drie berichten bevat, maar wel duizenden keren bekeken en opnieuw gepubliceerd is, is het waarschijnlijk dat de groep wordt gerund door oplichters. Echte gemeenschappen nemen de tijd om de groep te ontwikkelen, en de organisatoren van deze groepen verstrekken aanzienlijk meer informatie.
U wordt onder druk gezet om medelijden te voelen
Door het gebruik van schokkende video, stockfoto’s van lage kwaliteit, klaagzangen, veel uitroeptekens en tekst in hoofdletters wil men dat u spontaan handelt zonder kritisch na te denken over de echtheid van het verhaal.
Zichzelf respecterende organisaties nemen normaal gesproken geen toevlucht tot zulke maatregelen, want het is belangrijker voor ze om vertrouwen op te bouwen bij de donors om ook in de toekomst mensen die hulp nodig hebben bij te kunnen staan. Daarom vertellen ze de verhalen van hun patiënten in duidelijke taal, zonder heftige emotionele oproepen, en bieden ze gedetailleerde beschrijvingen van hoe de behandeling in zijn werk gaat en hoe het geld dat wordt ingezameld gebruikt zal worden.
Oplichters willen echter zo veel mogelijk geld inzamelen voordat de groep wordt gesloten, dus zij maken hierbij gebruik van emotionele druk.
In oplichtersgroepen ziet u bijvoorbeeld vaak dat het fundraising-doel “bijna bereikt” is, ondanks dat de groep pas net is aangemaakt. Bovendien beweren ze dat er “dringende rekeningen” moeten worden betaald en dat ze daarom meteen uw geld nodig hebben. Hoe meer haast erbij is, hoe minder waarschijnlijk het is dat u nagaat of de campagne inderdaad echt is. Als ze daarom bijvoorbeeld stellen dat de donaties “gisteren” al nodig waren, is dat verdacht.
Een wanhopige moeder van een ziek kind kan natuurlijk een emotioneel bericht schrijven om om hulp te vragen, maar het is onwaarschijnlijk dat ze hierbij gebruikmaakt van treurende poëzie. Het is waarschijnlijker dat ze een gedetailleerde beschrijving van de ziekte publiceert en wat er nodig is om die te behandelen. Schenk daarom aandacht aan al deze factors als geheel, en niet alleen de stijl van de presentatie.
Onduidelijke of ontbrekende ondersteunende documentatie
Over het algemeen ontbreekt het in oplichtersgroepen aan medische rapporten of andere medische gegevens. Als die documenten wel worden verstrekt, dient u ze zorgvuldig te lezen om te kijken of ze inderdaad overeenkomen met de details van het verzoek om hulp.
In één groep, die zogenaamd geld inzamelde voor de behandeling voor een meisje met een hartaandoening, publiceerden de makers ervan bijvoorbeeld foto’s van medische rapporten waarin stond dat het kind het syndroom van Down had. Het kan inderdaad zo zijn dat het kind beide diagnoses had gekregen, maar het publiceren van irrelevante informatie die gebruikers alleen zal verwarren is een duidelijk teken dat er iets mis is met de groep.
Reacties op vragen om ophelderings
Het komt vaak voor dat bezorgde mensen om meer details vragen aan de organisatoren van de groep. Verzoeken om updates van de aandoening van het kind, informatie over de ziekte en de zorg, of zelfs de namen van hun dokters en verpleegkundigen. In oplichtersgroepen worden deze commentaren heel snel verwijderd, en de gebruikers die ze hebben gepubliceerd worden geblokkeerd.
Websites van stichtingen
Soms worden er links naar de website van een schijnbare liefdadigheidsinstelling in de groep gepubliceerd. Zo proberen oplichters vertrouwen te winnen bij de gebruikers, door te laten zien dat ze niet alleen op Facebook actief zijn. Als u zo’n website bezoekt, raden we het af om informatie in te voeren, of zorg er op zijn minst voor dat u de pagina zorgvuldig hebt bestudeerd.
Bekijk allereerst de datum van de laatste update, en controleer ook of de website een verslag van inkomsten en uitgaven bevat. Liefdadigheidsinstellingen zijn verplicht om deze informatie te publiceren. Als een website geld inzamelt maar niet laat zien hoe de organisatie het geld gebruikt, is het niet betrouwbaar.
Help anderen maar blijf kritisch nadenken
Het verlangen om anderen te helpen is een prachtig iets. Maar zoals dat ook het geval is bij zo veel andere dingen in het leven, is het waarschijnlijk dat u mensen meer helpt als u niet impulsief te werk gaat, maar eerst kritisch nadenkt.
Om te verzekeren dat uw geld goed gebruikt wordt en niet in de zakken van oplichters beland, is het een goed idee om wat extra tijd te besteden aan het nagaan van het verhaal achter het liefdadigheidsverzoek. Het is misschien het beste om uw geld te doneren aan een bekende liefdadigheidsinstelling en niet aan individuen. Op die manier kunt u er gerust op zijn dat uw geld in de juiste handen beland.
