Darknet, dark web, deep web en surface web — wat zijn de verschillen?

Wat zijn de associaties die u bij u opkomen bij de het horen van de term “deep web”? Een plek voor almachtige hackers waar gewone stervelingen maar beter niet kunnen komen? Een poel des verderfs? Als dat zo is, is het vast een verrassing voor u dat u het deep web elke dag zelf gebruikt.

De term deep web is natuurlijk eenvoudig te verwarren met het vergelijkbaar klinkende dark web en darknet — en gek genoeg ging de documentairefilm Deep Web in feite over het dark web — dus wij geloven dat het de moeite waard is om wat helderheid te scheppen.

Deep web en surface web

Ter illustratie stellen we ons het internet voor als één grote stad. Net als in elke wereldstad, zijn er openbare ruimtes die voor iedereen toegankelijk zijn, zoals straten, boulevards en parken die u op de kaart zult vinden. Iedereen kan daar naartoe gaan en een kijkje nemen, de auto’s met 360-graden-camera’s zien ze en u kunt ze daarom eenvoudig op een kaart vinden via bijvoorbeeld MapQuest of Google Maps.

Op het internet zijn deze openbare ruimtes bekend als het surface web. Dit zijn webpagina’s, webapplicaties en andere online elementen die zoekbots — de digitale versie van de camera’s van cartografen — kunnen indexeren. Ze kunnen documenten, mediabestanden en meer bevatten. Iedereen kan deze vinden met gebruik van een zoekmachine en ze bekijken zonder te betalen, zich te hoeven registreren of speciale software te installeren.

Behalve deze openbare ruimtes, hebben steden ook privézones waar een pasje, kaartje of uitnodiging voor vereist zijn. Dit zijn onder andere huizen, bedrijfscentra, privéclubs, bioscopen, enzovoorts. Normaal gesproken laat een openbaar beschikbare kaart niet zien wat er binnen deze plekken gebeurt.

Het web biedt ook onderdak aan de vele plekken waar Google, Bing en andere zoekmachines niet naar binnen kunnen kijken. Als geheel worden deze plekken aangeduid als het deep web. Ze bestaan voornamelijk uit alle internetpagina’s die niet met de normale middelen kunnen worden gezocht en geopend, en bot-cartografen kunnen ze niet indexeren.

Als een site een CAPTCHA voor toegang vereist, dan kan een zoekbot niets te weten komen over de inhoud ervan — het hele idee van een CAPTCHA is immers om bots te weren. Als een artikel alleen met een abonnement te lezen is, kan de bot dit artikel ook niet openen en indexeren, want bots beschikken niet over accounts of geld om zo’n abonnement te betalen. Is er een wachtwoord nodig voor het lezen van een document? Nogmaals: dat is pech voor de bot, want die kent geen wachtwoorden.

Als iets niet gevonden kan worden, zelfs als het wel kan worden geopend, behoort het ook tot het deep web. Als u bijvoorbeeld Facebook kunt configureren om uw profiel te verbergen voor zoekmachines, dan moet een zoekbot zelfs als die op uw profiel stuit dit negeren. Een zoekmachine kan ook geen content verwerken die een webpagina alleen genereert als hij wordt geopend en die varieert afhankelijk van degene die hem opent. Om bijvoorbeeld gepersonaliseerde aanbiedingen te zien, moet u een gebruiker zijn met bepaalde digitale gewoontes.

Ten slotte verwijst het deep web ook nog naar alle content waar geen links van bestaan op het zichtbare of surface web. Een zoekbot weet simpelweg niet dat zulke content bestaat; het vindt nieuwe pagina’s door links te volgen van de pagina’s die al geïndexeerd zijn. Net zoals dat een Google Street View-auto geen privétuin binnen kan rijden, kunnen zoekbots geen niet-gelinkte content verkennen.

Zoals u ziet, bestaat het grootste gedeelte van het deep web uit onschuldige en zelfs handige webpagina’s en documenten waarvan de meesten van ons gewoon gebruikmaken. Er is niets mis mee dat deze niet toegankelijk zijn voor outsiders. In tegenstelling.

Dark web en darknets

Zowel in de stad als online wordt er niet alleen naar privacy gezocht door rechtschapen burgers, maar ook door mensen die hun niet volledig legale activiteiten willen verbergen. In de fysieke wereld denken we bij schimmige bedrijven aan ongure plekken en criminele hollen — plekken die gekozen zijn vanwege hun gebrek aan voetverkeer en die niet op openbare kaarten staan vermeld. De adressen en locaties van elk hol zijn bekend bij een beperkt aantal mensen, hoewel veel mensen zich ervan bewust zijn dat ze ergens bestaan.

Dat is ongeveer hoe darknets — netwerken met beperkte toegankelijkheid die voornamelijk worden gebruikt voor twijfelachtige activiteiten — te werk gaan. De knooppunten van elk individueel darknet (servers, computers, routers) zijn niet alleen onzichtbaar voor zoekmachines, maar gebruiken ook non-standaard protocollen om gegevens over te dragen, ook voor de meeste browsers. Een gewone gebruiker komt er noch met een link noch een wachtwoord in.

Tezamen vormen darknets het dark web — een plek die over het algemeen wordt beschouwd als een vrijplaats voor schimmige personages zoals drugsdealers, wapenhandelaars, afpersers en verkopers van gestolen gegevens. Veel mensen weten van het bestaan van het dark web af, maar weinig weten hoe ze er kunnen geraken.

Hackers en criminelen zijn natuurlijk niet de enige mensen die dit soort privacy zoeken. Dissidenten, activisten voor de vrijheid van meningsuiting, klokkenluiders die onderzoeksjournalisten helpen en nog veel meer mensen gebruiken het dark web om vervolging te voorkomen en anoniem online te kunnen communiceren. Sommige mensen komen er om beschermd te zijn tegen online gegevensverzameling. Veilige en betaalbare tools bestaan ook voor dit soort doeleinden, maar sommigen geven de voorkeur aan een radicalere aanpak.

Alle soorten internetbeveiliging

Het is niet slecht dat gegevens diep begraven zijn, onzichtbaar voor degenen voor wie ze niet zijn bedoeld. Als bedrijfscorrespondentie bijvoorbeeld in de zoekindex terechtkomt, zouden de gevolgen daarvan op zijn zachtst gezegd ongelukkig kunnen zijn. Het is beter om de accounts en documenten waar alleen u toegang tot hebt goed te beschermen.

• Gebruik altijd sterke en unieke En als u te veel accounts hebt om alles te onthouden, gebruik dan een wachtwoordmanager om dit allemaal op orde te houden.
• Bevestig altijd dat u precies bent waar u wilt zijn voordat u online uw inloggegevens invoert. Als er bijvoorbeeld een spelfout in de URL staat of als het eruit ziet als een betekenisloze hoop aan letters en cijfers dan mag de pagina niet worden vertrouwd.
• Verstrek alleen toegang tot vertrouwelijke documenten aan degenen die dit echt nodig hebben.
• Vermijd het dark web tenzij u echt precies weet wat het verschil is tussen een forum voor activisten voor mensenrechten en een forum voor hackers.
• Gebruik een betrouwbare beveiligingsoplossing die u uit de problemen houdt, waar u zich online ook begeeft.