COVID-19-vaccins op marktplaatsen op het darknet

In december 2020 kwam de Amerikaanse Food and Drug Administration met goedkeuring voor het Pfizer-vaccin tegen COVID-19. Binnen 24 uur begon men met een van de grootste globale vaccinatiecampagnes in de geschiedenis, met landen over de hele wereld die zich haastten om een einde proberen te maken aan de pandemie.

Helaas kunnen de leveranciersketens de vraag niet bijbenen en hebben slecht ontworpen vaccinatieprogramma’s voor lange vertragingen gezorgd. En natuurlijk geeft elk land bepaalde groepen in de samenleving prioriteit voor de vaccinatie.

Wat kan een wanhopig iemand die op zoek is naar zijn of haar dosis doen? En wat zijn de mogelijkheden voor degenen die graag een slaatje uit deze chaos willen slaan? Beide partijen vinden we terug op de zwarte markt.

Vaccins te koop op de zwarte markt

U kunt zo ongeveer alles wel vinden op de marktplaatsen op het dark web. Op zoek naar een premium porno-account? Die vindt u al voor maar 50 cent. Een “ID pack” met een volledige naam, SSN, DOB en telefoonnummer koopt u hier al voor ongeveer 10 dollar.

Het mag geen verrassing heten dat er sinds de pandemie is begonnen een nieuwe markt is ontstaan: voor het verkopen van alles wat met COVID te maken heeft. Dat omvat beschermingsmiddelen en nu natuurlijk ook vaccins.

Marktplaats op het dark web met publicaties waarin doses van de Moderna- en Pfizer-vaccins worden verkocht

Na op 15 marktplaatsen te hebben gezocht, vonden Kaspersky-experts advertenties voor drie belangrijke COVID-vaccins: Pfizer/BioNTech, AstraZeneca en Moderna. Ze kwamen ook advertenties tegen voor niet-geverifieerde vaccins.

De prijzen per dosis variëren van 250 tot 1.200 dollar, en het gemiddelde ligt er rond de 500 dollar. Verder onderzoek wees uit dat de prijzen flink toenamen na de publicaties over de effectiviteit van de Moderna- en Pfizer-vaccins, evenals het aantal advertenties. Verkopers komen voornamelijk uit Frankrijk, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de VS, en voor communicatie wordt gebruikgemaakt van versleutelde berichten-apps zoals Wickr en Telegram.

Verkopers verzoeken meestal om betalingen in de vorm van bitcoins, met zeldzame uitzonderingen waarbij andere cryptomunten worden geaccepteerd. Hierdoor zijn de betalingen moeilijker te herleiden en zijn de verkopers dus beter beschermd.

Veel van de verkopers die onze Kaspersky-onderzoekers tegenkwamen hadden zo’n 100 tot 500 van dit soort transacties uitgevoerd.

Advertentie voor een volledige dosis van het Moderna-vaccin voor 500 dollar, te betalen in bitcoins

Scammers of het echte werk?

Maar als u op zoek gaat naar producten die illegaal verkocht worden, loopt u natuurlijk ook altijd het risico om uw geld te verspillen aan een product dat nooit bij u terechtkomt, en de vaccins op het dark web vormen geen uitzondering op die regel. Hoeveel van de verkopers ook daadwerkelijk het echte medicijn verkopen is onduidelijk.

We hebben een aantal positieve recensies gezien bij een aantal van de posts, wat erop wijst dat sommige gebruikers ook echt doses ontvangen. Zijn die recensies echt? Dat weten wij net zo min.

Recensie voor een van de verkopers van vaccins. Het is natuurlijk onmogelijk om te weten of echte kopers deze recensies schrijven

Zorginstellingen, apotheken en ziekenhuizen over de hele wereld houden aan het einde van de dag doses van vaccins over. Het is niet ondenkbaar dat iemand die werkzaam is in deze faciliteiten wat extra doses in zijn of haar zak steekt en ze vervolgens via contacten op het dark web verkoopt.

Tegelijkertijd kan een klein flesje van een schimmige dealer op een of ander anoniem forum in een donkere uithoek van het internet van alles bevatten: van een onschadelijke zoutoplossing tot iets levensgevaarlijks. 

Een darknet-advertentie voor een patroon met een coronavirus-vaccin van de makers van de “boner pill””? Ontzettend betrouwbaar!

Dat gezegd hebbende, het is belangrijk om op te merken dat zelfs als wat er verkocht wordt het echte product is, de dosis bij aankomst wellicht al niet meer effectief is.

Een van de grootste uitdagingen van de huidige vaccinatiecampagne zijn de opslagvereisten van het medicijn. Vaccindoses van Pfizer en BioNTech moeten bijvoorbeeld bij -70 graden Celsius bewaard worden. Dat is een stuk kouder dan de gemiddelde vriezer of ijszak. Dat betekent dat er voor het succesvol transporteren van dit vaccin een diepvries-leveringsketen vereist is. Zodra het vaccin ontdooit, kan het slechts vijf dagen overleven. Pfizer heeft een kist met droge ijszakken en een GPS-tracker ontwikkeld om de doses te transporteren, maar die zijn niet gemakkelijk te verkrijgen.

Het Moderna-vaccin is iets gemakkelijker te vervoeren, het moet bij -20 graden Celsius bewaard worden, en het vaccin van AstraZeneca kan bij normale koelkasttemperaturen opgeslagen worden. Maar zelfs het handhaven van die temperatuur gedurende de volledige leveringsketen is al lastig, en kopers kunnen niet weten of het vaccin inderdaad op de juiste wijze is opgeslagen of wanneer het is ontdooid.

Foto’s van een vaccinverkoper op een Telegram-kanaal die de voorbereiding op de distributie van het AstraZeneca-vaccine laat zien

Geen moeite doen voor het vaccin, maar simpelweg het certificaat verkrijgen

Mensen die niet bereid zijn om meerdere honderden dollars uit te geven om een dosis te kopen, kunnen voor een veel goedkopere optie gaan: de aanschaf van een vals vaccinatiecertificaat. Europese landen zijn de belangrijkste bron voor dit soort certificaten, die helpen bij het verzachten van de lockdown-maatregelen voor bepaalde mensen en internationaal reizen weer mogelijk te maken. Een Europees vaccinatiedocument kost ongeveer 20 tot 25 dollar.

Nagemaakte vaccinatiekaart te koop op een darknet-forum

Andere landen eisen dat mensen bewijs tonen dat ze geen COVID hebben voordat ze bepaalde activiteiten kunnen ondernemen, zoals op kantoor werken of een doktersafspraak maken. Oplichters profiteren hier natuurlijk ook van. In Rusland kunnen gebruikers van het dark web bijvoorbeeld nagemaakte certificaten kopen die aangeven dat ze geen COVID hebben. Zo’n certificaat is niet goedkoop: het kost tussen de 3.500 en 5.000 roebel (zo’n 40 tot 60 euro).

Kopen of toch maar niet?

Shoppen op darknet is natuurlijk altijd riskant, en het afgelopen jaar is al gebleken dat scammers maar al te graag hun voordeel doen met de huidige crisis. Dat betekent dat niemand er zeker van kan zijn dat ze ook daadwerkelijk iets ontvangen na het overmaken van de bitcoins, laat staan een echt vaccin dat op de juiste wijze is opgeslagen en veilig is om toegediend te krijgen.

Conclusie? Wacht gewoon tot u aan de beurt bent om het echte vaccin te krijgen.